Bezpieczeństwo informatyczne stało się jednym z elementów zarządzania organizacją w świecie cyfrowym. Coraz bardziej zaawansowane zagrożenia wymagają nowoczesnych narzędzi, które pozwolą nie tylko monitorować środowisko IT, ale również efektywnie reagować na potencjalne incydenty. W tym kontekście dwa główne systemy przyciągają uwagę specjalistów ds. bezpieczeństwa: SIEM (Security Information and Event Management) oraz SOAR (Security Orchestration, Automation, and Response). 

Co to jest SIEM?

SIEM (Security Information and Event Management) to system zarządzania informacjami i zdarzeniami bezpieczeństwa. Jest to technologia umożliwiająca gromadzenie, analizę i korelację logów z różnych źródeł w celu wykrywania potencjalnych zagrożeń oraz reagowania na incydenty.

Główne funkcje SIEM:

  1. Zbieranie danych - SIEM agreguje logi i zdarzenia z różnych urządzeń, takich jak firewalle, serwery, aplikacje, systemy operacyjne czy czujniki sieciowe.
  2. Korelacja zdarzeń - analizuje dane w celu identyfikacji wzorców, które mogą wskazywać na potencjalne zagrożenia.
  3. Generowanie alertów - na podstawie skonfigurowanych reguł SIEM ostrzega zespoły ds. bezpieczeństwa o potencjalnych problemach.
  4. Raportowanie - umożliwia tworzenie raportów dotyczących zgodności z regulacjami, takimi jak GDPR, HIPAA czy PCI-DSS.

Jak działa SIEM?

System SIEM zbiera dane w czasie rzeczywistym, ale również przetwarza dane historyczne. Przykładowo, jeśli w logach sieciowych wystąpią nietypowe wzorce (np. powtarzające się nieudane próby logowania), SIEM może wygenerować alert ostrzegawczy, co pozwala zespołowi na podjęcie odpowiednich działań.

Przykłady narzędzi SIEM:

  • Splunk
  • IBM QRadar
  • ArcSight (Micro Focus)
  • LogRhythm

Co to jest SOAR i jak działa?

SOAR (Security Orchestration, Automation, and Response) to system ukierunkowany na automatyzację procesów związanych z reagowaniem na incydenty bezpieczeństwa. O ile SIEM koncentruje się na monitorowaniu i analizie zdarzeń, SOAR idzie krok dalej, zapewniając możliwość zautomatyzowanej reakcji.

Główne funkcje SOAR:

  1. Orkiestracja - integracja różnych narzędzi i systemów w jedną platformę.
  2. Automatyzacja - tworzenie playbooków (scenariuszy działań), które automatyzują powtarzalne zadania, takie jak blokowanie złośliwych adresów IP czy izolowanie zainfekowanych urządzeń.
  3. Reagowanie - szybka i skuteczna eliminacja zagrożeń poprzez zautomatyzowane procesy.
  4. Raportowanie - dokumentacja podejmowanych działań w celu analizy i audytu.

Jak działa SOAR?

SOAR wspiera zespoły SOC (Security Operations Center), automatyzując żmudne i powtarzalne procesy. Na przykład, jeśli SIEM wykryje zagrożenie, SOAR może automatycznie uruchomić playbook, który zidentyfikuje problem, skontaktuje się z odpowiednimi narzędziami i podejmie działania naprawcze.

Przykłady narzędzi SOAR:

  • Palo Alto Cortex XSOAR
  • Splunk Phantom
  • IBM Resilient
  • Demisto (obecnie własność Palo Alto)

Różnice między SIEM a SOAR

Pomimo wielu podobieństw, SIEM i SOAR służą różnych celom, m.in.: 

  1. Cel:
    1. SIEM gromadzi dane, koreluje zdarzenia i generuje alerty.
    2. SOAR podejmuje działania naprawcze w odpowiedzi na alerty.
  2. Zakres działania:
    1. SIEM skupia się na monitorowaniu i analizie zdarzeń.
    2. SOAR koncentruje się na automatyzacji i reakcji.
  3. Udział człowieka:
    1. SIEM wymaga intensywnej pracy analityków SOC.
    2. SOAR automatyzuje wiele procesów, zmniejszając obciążenie zespołu.
  4. Złożoność:
    1. SIEM wymaga zaawansowanego wdrożenia i konfiguracji reguł korelacji.
    2. SOAR wymaga stworzenia playbooków i integracji z innymi systemami.
  5. Efektywność czasu:
    1. SIEM identyfikuje problemy, ale reakcja wymaga zaangażowania człowieka.
    2. SOAR pozwala na szybszą reakcję dzięki automatyzacji.

Kiedy wybrać SIEM?

SIEM jest odpowiednim rozwiązaniem dla organizacji, które potrzebują narzędzia do monitorowania i analizy logów w czasie rzeczywistym, chcą identyfikować zagrożenia poprzez korelację danych z różnych systemów oraz zarządzać dużym środowiskiem IT generującym ogromną ilość danych. Jest również przydatny w sytuacjach, gdy konieczne jest spełnienie wymogów prawnych i regulacyjnych w zakresie raportowania. Przykładowe zastosowania SIEM to wczesne wykrywanie zagrożeń, analiza danych historycznych oraz zapewnienie zgodności z regulacjami.

Kiedy wybrać SOAR?

SOAR jest odpowiedni, gdy organizacja:

  • Chce zautomatyzować procesy reagowania na incydenty.
  • Posiada już inne narzędzia, takie jak SIEM, EDR (Endpoint Detection and Response), czy IDS (Intrusion Detection Systems), i chce je zintegrować.
  • Dysponuje zespołem SOC, który jest przeciążony ilością powtarzalnych zadań.
  • Wymaga szybkiej i skutecznej reakcji na zagrożenia w czasie rzeczywistym.

Współpraca między SIEM i SOAR

SIEM i SOAR nie są narzędziami konkurencyjnymi – wręcz przeciwnie, doskonale się uzupełniają. SIEM dostarcza dane i analizy, na których SOAR może bazować, aby uruchomić automatyczne reakcje. Integracja tych systemów pozwala organizacjom na stworzenie nowoczesnego centrum operacyjnego bezpieczeństwa (SOC).

Korzyści z integracji SIEM i SOAR:

  • Zredukowanie czasu reakcji na incydenty.
  • Zautomatyzowanie procesów związanych z monitorowaniem i reagowaniem.
  • Zmniejszenie obciążenia analityków SOC.

Przyszłość SIEM i SOAR

Rozwój technologii takich jak uczenie maszynowe i sztuczna inteligencja sprawia, że zarówno SIEM, jak i SOAR stają się coraz bardziej zaawansowane. Przyszłość tych narzędzi to jeszcze większa integracja, automatyzacja oraz efektywność w walce z nowoczesnymi zagrożeniami.

Podsumowanie

Zarówno SIEM, jak i SOAR są ważnymi elementami współczesnego ekosystemu bezpieczeństwa IT. Wybór między nimi (lub decyzja o ich integracji) zależy od potrzeb organizacji, jej zasobów oraz poziomu dojrzałości w zakresie zarządzania bezpieczeństwem. Wdrożenie tych systemów może nie tylko poprawić skuteczność ochrony, ale także zoptymalizować procesy operacyjne.