Co to są testy penetracyjne i po co je przeprowadzać?

24 Jan 2022
Przeczytaj w 4 minuty
W tym artykule szczegółowo omówimy testy penetracyjne, czyli co to jest oraz po co i kiedy je przeprowadzać. Bezpieczna firma to taka, która przewiduje incydenty IT i zapobiega im. Bezpieczeństwo w sieci jest szczególnie ważne dla przedsiębiorstw, które cały lub większość swojego biznesu opierają na obecności w niej. Wycieki tajemnic firmowych lub innych danych, odbijają się niekorzystnie zarówno na wizerunku, jak i na finansach firmy. Jednym ze sposobów na ochronę przed cyberatakami jest znajomość technik i metod stosowanych przez hakerów. Testy penetracyjne mają za zadanie dostarczenie informacji o podatności na ataki poszczególnych systemów lub urządzeń.

Czym są testy penetracyjne?

Definicję tego, co to są testy penetracyjne, można znaleźć w Wikipedii. Według niej test penetracyjny to proces polegający na przeprowadzeniu kontrolowanego ataku na system teleinformatyczny, mający na celu praktyczną ocenę bieżącego stanu bezpieczeństwa tego systemu, w szczególności obecności znanych podatności i odporności na próby przełamania zabezpieczeń. Te tzw. pentesty można też określić jako etyczny hacking lub autoryzowaną próbę oceny bezpieczeństwa infrastruktury teleinformatycznej. To w istocie symulowane ataki hakerskie, które dla poprawności wyników powinny je jak najbardziej przypominać. Ich celem jest zbadanie stanu bezpieczeństwa zasobów informatycznych jak poszczególne aplikacje (mobilne, webowe czy desktopowe) oraz całość infrastruktury IT. Podczas nich dokonuje się analizy poszczególnych obszarów pod kątem błędów wynikających m.in. z:
  • luk w zabezpieczeniach,
  • błędnej konfiguracji,
  • słabych procedur lub rozwiązań technicznych,
  • zbyt małej świadomości użytkowników.
Rezultatem przeprowadzenia testów penetracyjnych sieci są raporty dotyczące poszczególnych urządzeń lub systemów. W raportach ogólnych oprócz zbiorów informacji przedstawiający poziomy podatności na poszczególne luki znajdują się sugestie jak wyeliminować lub ograniczyć możliwości ich wykorzystania przez prawdziwych hakerów.

Rodzaje testów penetracyjnych

Wiadomo już czym są testy penetracyjne, ale warto jeszcze poznać ich rodzaje, aby móc wybrać taki, który najlepiej sprawdzi się w danej firmie. Oto trzy główne typy pentestów określane na podstawie wiedzy, jaką dysponuje badający:
  • Black Box Pentest, czyli test czarnej skrzynki, podczas którego tester nie ma żadnych dodatkowych informacji ani uprawnień od zlecającego dotyczących testowanego systemu, np. architektury sieci czy jej pojedynczych elementów. To najbardziej zbliżony warunkami do prawdziwego ataku hakerskiego test;
  • White Box Pentest, czyli test białej skrzynki, w którym wykonujący dysponuje pełną wiedzą i dostępami do schematów lub architektury sieci, których normalnie nie uzyskałby haker z zewnątrz. Jest on stosowany najczęściej do symulacji ataku pochodzącego z wewnątrz sieci;
  • Grey Box Pentest, czyli test szarej skrzynki to rodzaj hybrydy obu poprzednich testów. Pentester posiada częściowe informacje i symuluje działania hakera, który pozyskał je od kogoś z wewnątrz firmy wskutek jego świadomych lub przypadkowych działań.
Testy penetracyjne mogą być wykonywane na specjalne zamówienie lub świadczone w ramach opieki informatycznej dla firm przez podmioty zewnętrzne.

Po co przeprowadzać testy penetracyjne?

Kiedy wiadomo już, co to są pentesty, łatwo odpowiedzieć na pytanie, po co je przeprowadzać. Przynoszą one bardzo wiele cennych dla bezpieczeństwa sieci informacji. W raportach oprócz wskazania luk w systemach ochrony znajdują się rekomendacje do ich usunięcia. Dzięki temu możliwe jest zaprojektowanie i wdrożenie odpowiednich procedur zabezpieczających. Skutki naruszenia bezpieczeństwa IT w przedsiębiorstwie mogą być bardzo nieprzyjemne, a nawet groźne dla jej dalszego funkcjonowania. Straty finansowe spowodowane przerwami w działaniu firmy to najmniejsze z nich. Wyciek danych osobowych na przykład może wiązać się z ogromnymi karami finansowymi oraz utratą reputacji i odpływem klientów, a w konsekwencji niemożnością dalszego prowadzenia działalności. Testy penetracyjne to sposób na uszeregowanie zidentyfikowanych zagrożeń według hierarchii ważności. Dzięki temu specjaliści od zarządzania IT i systemów bezpieczeństwa mogą ocenić ryzyko i opracować metody naprawy. Pentesty to także bezcenna dla firmy możliwość uczenia się, w jaki sposób nowo odkryte zagrożenia lub słabe punkty mogą być wykorzystywane przez hakerów.

Kiedy należy przeprowadzać testy penetracyjne?

Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie dla wszystkich firm. Ogólnie można stwierdzić, że trzeba je przeprowadzać regularnie, a im ta cykliczność jest częstsza, tym lepiej dla bezpieczeństwa IT danego przedsiębiorstwa. Można założyć, że pentesty powinny być wykonywane przynajmniej raz do roku, jeśli w międzyczasie nie dochodzi do żadnych znaczących zmian w testowanym systemie. Testy penetracyjne powinny być wykonywane każdorazowo w sytuacjach gdy:
  • dodawane są nowe aplikacje,
  • następuje rozbudowa sieci,
  • instalowane są obszerne aktualizacje,
  • modyfikowana jest infrastruktura,
  • zmieniane są aplikacje.
Ponadto indywidualnie trzeba rozważyć konieczność przeprowadzenia pentestów podczas wprowadzania zmian w polityce bezpieczeństwa dotyczących użytkowników końcowych, instalowania łatek bezpieczeństwa czy przenoszenia zasobów do nowej siedziby firmy. Regularne wykonywanie takich testów pozwala też na spełnienie wymogów art. 32 ust. 1 lit. d rozporządzenia RODO, który nakazuje regularne testowanie, mierzenie i ocenianie skuteczności stosowanych zabezpieczeń.

Podsumowanie

Dla zapewnienia pełnej skuteczności testy penetracyjne powinny być wykonywane przez profesjonalne, wykwalifikowane firmy, jak Lemon Pro, zapewniający obsługę informatyczną firm w Warszawie. Po ich zakończeniu przygotowują one zbiorczy raport zawierający najważniejsze aspekty wykonanego testu, a pojawiające się błędy krytyczne przedstawiane są w nim w pierwszej kolejności. Wykonując pentesty firmy te wykorzystują zaawansowane narzędzia i bogatą wiedzę specjalistyczną swoich pracowników. Wiedza o tym, czym są pentesty i ich właściwe wykorzystywanie pozwala firmom na lepsze zarządzanie bezpieczeństwem IT, ulepszanie swojej polityki bezpieczeństwa, a tym samym skuteczne unikanie ataków hakerskich.